Obok objawów fizycznymi, problemów z układem odpornościowym i opóźnień w rozwoju, problemy ze zdrowiem psychicznym są powszechne u osób z zespołem delecji 22q11.2 i mogą znacząco wpływać na jakość życia. Wczesna interwencja i ciągłe wsparcie są kluczowe dla poprawy wyników oraz wspierania lepszego dobrostanu psychicznego.
Zaburzenia poznawcze i trudności w nauce
Wiele osób z 22q11.2 doświadcza lekkiej do umiarkowanej niepełnosprawności intelektualnej. Często obserwuje się u nich opóźnienia w rozwoju mowy i języka, a także trudności w rozwiązywaniu problemów, myśleniu abstrakcyjnym i planowaniu. Te trudności poznawcze przyczyniają się do problemów szkolnych, co może nasilać trudności emocjonalne.
Zaburzenia lękowe
Lęk jest jednym z najczęstszych problemów zdrowia psychicznego w 22q11.2. Zaburzenie lęku uogólnionego, lęk społeczny oraz specyficzne fobie często dotykają osoby z 22q11. Może to prowadzić do wycofania społecznego, nasilenia reakcji na stres i trudności w adaptacji do nowych sytuacji lub środowisk. Wpływ lęku na codzienne funkcjonowanie może być znaczący, wpływając na relacje, wyniki w szkole i ogólną jakość życia.
ADHD
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) jest często diagnozowany u dzieci z 22q11.2. Mogą one wykazywać zarówno objawy nieuwagi, jak i nadpobudliwości-impulsywności, w tym trudności z koncentracją, nadmierną aktywność oraz impulsywność. Te zachowania często utrudniają funkcjonowanie w środowisku szkolnym i przyczyniają się do frustracji w zarządzaniu codziennymi zadaniami.
Zespół Aspergera/Autyzm (ASD)
U niektórych osób z 22q11.2 pojawiają się objawy zgodne z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD), w tym trudności w komunikacji społecznej, powtarzalne zachowania i ograniczone zainteresowania. Te cechy związane z ASD mogą dodatkowo komplikować integrację społeczną i regulację emocjonalną.
Zaburzenia nastroju
Zaburzenia nastroju, takie jak depresja i zaburzenia afektywne dwubiegunowe, są stosunkowo powszechne u nastolatków i dorosłych z 22q11.2. Depresja może wynikać z chronicznych trudności społecznych i szkolnych, z którymi borykają się te osoby, co prowadzi do niskiej samooceny, drażliwości i wycofania. W cięższych przypadkach wzrasta ryzyko rozwoju zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, charakteryzujących się epizodami manii i depresji, które mogą być trudne do opanowania.
Psychoza i schizofrenia
Jednym z poważniejszych problemów zdrowia psychicznego w 22q11.2 DS jest zwiększone ryzyko rozwoju zaburzeń psychotycznych, w szczególności schizofrenii. Młodzież i młodzi dorośli z zespołem mają większe prawdopodobieństwo rozwoju schizofrenii w porównaniu do ogólnej populacji. Objawy mogą obejmować halucynacje, urojenia, dezorganizację myślenia oraz zaburzenia funkcjonowania, często wymagające długoterminowej opieki psychiatrycznej.
Wczesne wykrywanie i interwencja
Problemy ze zdrowiem psychicznym w 22q11.2 zazwyczaj pojawiają się w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania, ale wczesne rozpoznanie i interwencja są kluczowe dla radzenia sobie z tymi wyzwaniami. Wsparcie psychologiczne, specjalne kształcenie, leki i terapie behawioralne mogą poprawić wyniki, zajmując się trudnościami poznawczymi, emocjonalnymi i społecznymi.